Μέχρι το απόγευμα της Τετάρτης (29/10) είχαν τοποθετηθεί κάγκελα σε τουλάχιστον δύο σημεία, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες η διαδικασία της αφαίρεσης και της επανατοποθέτησης είναι στο στάδιο των δοκιμών ώστε να μελετηθεί ποια θα είναι η πλέον κατάλληλη επιλογή τόσο για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου, όσο και για την ανάδειξή του, χωρίς  να εμποδίζεται η θέα από τους επισκέπτες και τους περαστικούς.

Η αρχική απόφαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλεως Θεσσαλονίκης να μπουν κάγκελα περιμετρικά, για τη φύλαξη του αρχαιολογικού χώρου, συνάντησε αντιδράσεις τόσο τον κεντρικό δήμο (σ.σ. με επιστολή του, ο δήμαρχος Στέλιος Αγγελούδης ζήτησε να απομακρυνθούν άμεσα), καθώς και από άλλους φορείς και πολίτες της Θεσσαλονίκης.

Ανάμεσά τους ήταν και το Σωματείο Φίλοι του Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης (ΣΦΙΚΘ), τα μέλη του οποίου έχουν επισημάνει εδώ και αρκετά χρόνια την ανάγκη φύλαξης και προστασίας του συγκεκριμένου αρχαιολογικού χώρου, στην «καρδιά» της πόλης, αλλά -όπως τονίζουν εκπρόσωποί του- με τρόπο που αρμόζει στην πόλη και σέβεται τον δημόσιο χώρο.

«To βασικό σημείο που μπαίνει κόσμος δεν έχει καλυφθεί πλήρως»

Σχολιάζοντας στα Μακεδονικά Νέα, τη μερική επανατοποθέτηση των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων πέριξ του Γαλεριανού συγκροτήματος, η Σύνθια Μορτζικιάν, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Σωματείου Φίλων του Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, αναφέρει ότι τα κάγκελα επανατοποθετήθηκαν σε ένα σημείο όπου δεν κρίνεται απαραίτητο και στο άλλο σημείο, δεν εξασφαλίζεται πλήρως η αποτροπή εισόδου ατόμων στον αρχαιολογικό χώρο.

«Επί της πλατείας Ναυαρίνου δεν χρειάζονται τα κάγκελα, αλλά και το βασικό σημείο δεν το έχουν καλύψει πλήρως, εκτός και εάν δεν έχει ολοκληρωθεί το έργο», σημείωσε χαρακτηριστικά η κ. Μορτζικιάν.

Επίσης, πρόσθεσε ότι το Σωματείο έχει ήδη προβεί σε νέες επισημάνσεις προς την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλεως Θεσσαλονίκης, μέσω των οποίων υπέδειξε εκ νέου το βασικό σημείο απ’ όπου διέρχεται μεγάλος αριθμός πολιτών και ότι θα πρέπει να καλυφθεί πλήρως. 

«Εμείς τους το στείλαμε ως επισήμανση να καλύψουν πλήρως το βασικό σημείο απ’ όπου μπαίνει ο κόσμος», είπε η ίδια.

Η πρόταση του Σωματείου

Το Σωματείο Φίλοι Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης έχει καταστήσει σαφές πόσο αναγκαία είναι η φύλαξη του συγκεκριμένου αρχαιολογικού χώρου, καθώς καθημερινά αρκετοί πολίτες δεν δείχνουν τον πρέποντα σεβασμό, μετατρέποντάς τον πολλές φορές ακόμα και σε… ουρητήριο!

Σύμφωνα με τα μέλη του, το Σωματείο, εφόσον το Υπουργείο Πολιτισμού θεωρεί ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος φύλαξης και προστασίας του αρχαιολογικού χώρου, δεν έχει αντίρρηση στην τοποθέτηση των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων, σε συγκεκριμένα σημεία και όχι περιμετρικά του αρχαιολογικού χώρου. Επίσης, συνιστούν να τοποθετηθούν κάγκελα τα οποία δεν θα εμποδίζουν τη θέα σε κανέναν διερχόμενο και βέβαια η τοποθέτηση να γίνει κατόπιν σοβαρής μελέτης.

«Η πρότασή μας είναι πάρα πολύ συγκεκριμένη και σαφής. Υπάρχουν τρία σημεία απ’ όπου μπαίνει ο κόσμος και τα έχουμε υποδείξει. Σε εκείνα τα σημεία μπορούν να μπουν κάγκελα, κατόπιν σοβαρής μελέτης, αλλά τέτοια κάγκελα που δεν θα κλείνουν τη θέα από πουθενά και να είναι λεπτά, στρόγγυλα και όμορφα και όχι κάγκελα φυλακής. Δεν χρειάζεται απολύτως τίποτε άλλο», είπε η ίδια.

Σύμφωνα με την κ. Μορτζικιάν, τα τρία σημεία είναι τα εξής:

Σημείο 1: Στη γωνία που δημιουργείται στις οδούς Δημητρίου Γούναρη με Ναυαρίνου, σημείο από το οποίο, κατά 95% των περιπτώσεων, οι πολίτες έχουν εύκολη πρόσβαση στον χώρο, ακόμα και μικρά παιδιά.  

Σημείο 2: Απέναντι από το παραπάνω σημείο, πάνω στην πλατεία Ναυαρίνου όπου υπάρχει το πάρκο και δεν θα επηρεαστεί η θέα.

Σημείο 3: Επί της οδού Λόρδου Βύρωνος, λίγο παρακάτω από το Φυλάκιο στον αρχαιολογικό χώρο.

«Ποιος ενέκρινε αυτή τη μελέτη;»

Η κ. Μορτζικιάν υποστήριξε ότι για την αρχική τοποθέτηση των κιγκλιδωμάτων, δεν φάνηκε να διενεργήθηκε κάποια σοβαρή μελέτη από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλως Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα να προκύψουν οι αντιδράσεις.

Όπως είπε η ίδια, το Σωματείο στο παρελθόν απέστειλε τις δικές του προτάσεις για την τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων, βασιζόμενες σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα και σε χώρες του εξωτερικού.

«Ποιος ενέκρινε αυτή τη μελέτη να μπουν τα κάγκελα σε ένα σημείο που περνάει ο πιο πολύς κόσμος; Χάλασαν όλη την οπτική. Δεν υπήρχε καμία μελέτη. Ας βρουν έναν τρόπο για να διασφαλίσουν ότι δεν θα μπει κανείς μέσα. Υπάρχουν και άλλου είδους κάγκελα. Τους στείλαμε προτάσεις που υπάρχουν και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους που είναι όμορφα, ντελικάτα, ίσα ίσα για να μην πηδήξει κάποιος μέσα. Δεν είναι κάγκελα για να μη δραπετεύσει κάποιος από τη φυλακή», τόνισε.

Οι κάμερες δεν φέρνουν την… άνοιξη!

Για το ζήτημα που αφορά στην τοποθέτηση καμερών, η κ. Μορτζικιάν επισήμανε ότι μπορεί να είναι χρήσιμες την ώρα που ο αρχαιολογικός χώρος είναι επισκέψιμος, αλλά δεν θα φέρνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, τις ώρες που το Γαλεριανό συγκρότημα δεν λειτουργεί.

«Κάμερες έχουν μπει αλλά το ερώτημα είναι ποιος τις παρακολουθεί και τι κάνει. Οι κάμερες σημαίνει ότι υπάρχει ένας φρουρός που παρακολουθεί κάπου τον χώρο και όταν δει κάτι παραβατικό να επέμβει. Δεν νομίζω ότι ένας απλός security θα μπορεί να φέρει το αποτέλεσμα που θέλουμε γιατί υπάρχει αυξημένη παραβατικότητα στην περιοχή. Ίσως προστατεύουν για την ώρα που είναι σε λειτουργία», επισήμανε. 

Η θέση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης

Μετά τις αντιδράσεις που προέκυψαν από την τοποθέτηση των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων, η ΕΦΑΠΟΘ είχε εξηγήσει τους λόγους που οδήγησαν στην απόφαση αυτή, τονίζοντας ότι ο αρχαιολογικός χώρος του ανακτόρου «παραβιάζεται συνεχώς από άτομα με παραβατική συμπεριφορά, προκαλώντας βανδαλισμούς και καταστροφές».

Η Υπηρεσία υποστήριξε ότι, παρά την εγκατάσταση συστημάτων καμερών, συναγερμού και φωτισμού, η πλήρης αποτροπή της παράνομης εισόδου δεν κατέστη δυνατή.

«Με αποκλειστικό σκοπό την απόλυτη προστασία και ανάδειξη του σπουδαίου αυτού αρχαιολογικού χώρου, εκπονήθηκε ειδική μελέτη ενίσχυσης της περίφραξης, η οποία εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο», αναφέρεται -μεταξύ άλλων- στην ανακοίνωση.

Η ΕΦΑΠΟΘ δεσμεύεται ότι μετά την ολοκλήρωση της θωράκισης του χώρου θα προχωρήσει στην αποκάλυψη των ψηφιδωτών δαπέδων και στην επανεγκατάσταση του φωτισμού ανάδειξης του μνημείου, ο οποίος έχει καταστραφεί δύο φορές στο παρελθόν.

Η ανακοίνωση της ΕΦΑΠΟΘ:

«Με αφορμή τον δημόσιο διάλογο που έχει ξεκινήσει τις τελευταίες μέρες για την τοποθέτηση ή μη προστατευτικής περίφραξης στο ανάκτορο του Γαλερίου, διευκρινίζουμε τα ακόλουθα:

Εδώ και χρόνια η Εφορεία διαπιστώνει ότι ο αρχαιολογικός χώρος του ανακτόρου του Γαλερίου παραβιάζεται συνεχώς από άτομα με παραβατική συμπεριφορά προκαλώντας βανδαλισμούς και καταστροφές στις αρχαιότητες και τις υποδομές.

Παρά τις διαρκείς προσπάθειες της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και με την τοποθέτηση συστημάτων ασφαλείας με κάμερες, σύστημα συναγερμού, ειδικό φωτισμό και φύλαξη δεν έχει καταστεί έως σήμερα δυνατή η πλήρης αποτροπή παράνομης εισόδου στο χώρο.

Το εκτενές αυτό ανακτορικό συγκρότημα έχει στην περίμετρο του περιοχές εύκολα προσβάσιμες από τον δημόσιο χώρο.

Με αποκλειστικό σκοπό και γνώμονα την απόλυτη προστασία και ανάδειξη αυτού του σπουδαίου και βραβευμένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης μας, η Εφορεία μας εκπόνησε ειδική μελέτη ενίσχυσης της περίφραξης του ανακτόρου για την οποία γνωμοδότησε θετικά το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο κι εκδόθηκε σχετική απόφαση.

Μόλις ολοκληρωθεί η θωράκιση του χώρου η Εφορεία θα προβεί στην αποκάλυψη των λαμπρών ψηφιδωτών δαπέδων και στην επανεγκατάσταση του φωτισμού ανάδειξης.

Ήδη η Υπηρεσία μας έχει ενημερώσει σχετικά τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, κ. Στ. Αγγελούδη, σε απάντηση της από 20/10/2025 επιστολής του προς τη Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης με ταυτόχρονη ενημέρωση των ΜΜΕ».

πηγή makedonikanea.gr